Mensen met overgewicht en obesitas worden in de media nogal eens getypeerd als lui, met weinig zelfbeheersing en weinig doorzettingsvermogen. Als je echt wil afvallen, dan moet je gewoon gezonder gaan leven, is de boodschap. Helpt deze stigmatiserende benadering mensen met overgewicht bij het aanleren van een gezonder levensstijl?
In een recente studie onderzochten Major en anderen deze vraag. Ze hadden hiervoor twee groepen studentes: een groep die dacht dat andere mensen hen te zwaar vonden en een groep die zich geen zorgen maakte over hun gewicht. Deze ene helft van deze twee groepen kreeg een artikel te lezen over een onderwerp waarin overgewicht gestigmatiseerd werd (afvallen of ontslagen worden), de andere helft van de twee groepen las een overgewicht-neutraal artikel (stoppen met roken of ontslagen worden). Na het lezen van de artikelen werden de studentes gevraagd om te wachten in een ruimte waar allerlei snacks voorhanden waren, met de mededeling dat ze ervan konden eten als ze dat wilden.
Uit de resultaten bleek dat de studentes die zichzelf te zwaar vonden en het stigmatiserende artikel gelezen hadden, significant meer calorieën aten tijdens het wachten. Zij voelden zich ook minder in staat hun eetpatroon te beheersen. Opvallend is dat de studentes die zichzelf niet te dik vonden en het stigmatiserende artikel hadden gelezen, juist minder calorieën aten tijdens het wachten. Dit zou kunnen verklaren waarom het mensen die zichzelf niet te dik vinden juist zo’n goed idee lijkt om mensen die willen afvallen eens goed te confronteren, bij hen werkt het immers wel zo.
Er werd in dit onderzoek overigens niet gekeken naar BMI, of werkelijk gewicht, het ging er uitsluitend om of de studentes zichzelf te dik vonden en of ze bang waren dat anderen dat ook zouden vinden.
Een belangrijke conclusie van dit onderzoek is dat voor mensen die zichzelf te dik vinden, stigmatiserende berichten in de media ervoor zorgen dat ze meer calorieën gaan consumeren en dat ze zich minder in controle voelen over hun eetgedrag. Om mensen echt te helpen gewicht te verliezen is dus een helpende hand nodig, geen corrigerende.
bron: Major, B., Hunger, J., Bunyan, D., Miller, C. (2014) The ironic Effects of Weight Stigma. Journal of Experimental Social Psychology 51: 74-80